Runy

Ogólnie o runach

Czym w ogóle są Runy? Runy – to tak naprawdę alfabet używany do zapisu przez ludy germańskie – czyli plemiona należące do germańskiej grupy językowej – także skandynawskie. Alfabet runiczny jest prawdopodobnie najstarszym europejskim pismem. Pismo to było nie tylko używane do przekazywania wiedzy w tym pieśni lecz również w obrzędach magicznych. Staro nordyckie słowo *run oznacza „tajemnicę” lub też „sekret”.

Historia Run

Według wierzeń nordyckich runy podarował ludziom bóg Odyn a nauczał ich Heimdal (bóg strzegący Tęczowego Mostu).
Alfabet runiczny jest podobny w swym zapisie do liter alfabetu łacińskiego. Wielu uczonych przypuszcza, że najprawdopodobniej ludy germańskie, znajdujące się w pobliżu granic Imperium Rzymskiego zaadaptowały i zmieniły go swoje potrzeby.

Najstarszy znany zapis runiczny pochodzi z drugiej połowy II wieku. Przedmioty z napisami runicznymi pochodzącymi z tego przedziału chronologicznego, np. miecze, groty, grzebienie, sprzączki, tabliczki odnaleziono na stanowiskach bagiennych w Vimose i Illemose na wyspie Fionia oraz grot z zadziorami pochodzący w Øvre Stabu w Norwegii.
W Polsce najstarszym znaleziskiem zapisów runicznych jest odkryty w Rozwadowie nad Sanem grot włóczni z zadziorami datowany na schyłek III w. n.e., na którym utrwalony został napis w brzmieniu KRLUS. Inny odkryty w 1858 o podobnych znamionach pochodzi z Wołynia. Ten i jemu podobne zapisy są bardzo krótkie w zapisie i trudne do przetłumaczenia.
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Fu%C3%BEark

Fuþark – Alfabet runiczny

Fuþark – jest to najstarszy typ pisma północnoeuropejskiego – używanego przez plemiona germańskie (w tym także jak wcześniej wspomnieliśmy plemiona Nordyckie).
Nazwa alfabetu „fuþark” powstała z początkowych liter sześciu pierwszych run: Fehu, Uruz, Þurisaz, Ansuz, Raido, Kaunan.

Fuþark „starszy” (używany do około VII w.) składał się z 24 symboli, a fuþark „młodszy” (VII-XIII w.) – z 16. Fuþark „młodszy” występował w dwóch odmianach, szwedzko-norweskiej i duńskiej.

Na wyspach brytyjskich fuþark uległ ewolucji i był tam znany jako fuþork, zawierający 33 znaki. W tym alfabecie runicznym spisano m.in. Beowulfa.
Fuþork, zanim został wyparty przez alfabet łaciński, był używany w kilku odmianach. Alfabet ten funkcjonował aż do X wieku.

Gdzie najczęściej ich używano?

Alfabet runiczny (Runy) podobnie jak dzisiejsze pismo miał za swój cel utrwalenie wiedzy. Nie był on jednak tylko do tego wykorzystywany. Jako coś szczególnie ważnego (przekazanego przez bogów) stał się on także przedmiotem wykorzystywanym w wielu zaklęciach czy magicznych obrządkach. Runy kuto np. w kamieniu, wycinano w drewnie, ozdabiano broń i wiele przedmiotów codziennego użytku. Magiczne zaklęcia z wykorzystaniem runów mocy miały między innymi za zadanie odstraszać wrogów czy zapewnić posiadaczowi szczęście i miłość. Runy wykorzystywano do tworzenia talizmanów i amuletów lub podczas wróżenia – w tej postaci wykorzystywane są do dzisiaj np. w kartach do wróżenia i medalikach.

Magiczne Znaczenie run

Runy miały głębokie znaczenie duchowe i magiczne, wykraczające poza zwykłe zastosowanie alfabetu. Były używane nie tylko do komunikacji, ale także do wróżbiarstwa i rytuałów. Wierzyło się, że runy mogą służyć jako narzędzie do uzyskiwania duchowej wiedzy oraz jako sposób na połączenie z przodkami.

Różnorodność Symboli

Różne zestawy run zawierały symbole o bogatych znaczeniach, często związane z mitologią i kulturą germańską. Każda runa miała swoje unikalne znaczenie, które mogło być interpretowane w różnych kontekstach, co czyniło runy fascynującym i złożonym systemem symbolicznym.

Zastosowanie praktyczne run w starożytności

Runy były używane do zapisywania różnych form komunikacji, od prostych inskrypcji po skomplikowane teksty religijne i magiczne. Były one rzeźbione w kamieniu, drewnie lub metalu, co pozwalało na ich trwałe zachowanie i przekazywanie wiedzy przez pokolenia.

Runy w dzisiejszych czasach

Runy w dzisiejszych czasach najczęściej wykorzystywane są do wróżenia. Tak jak dawniej używano ich w obrządkach magicznych, podobnie też w dzisiejszych czasach – są one widoczne np. w tarocie lub też biżuterii mającej posiadać dzięki runą magiczne właściwości. W niektórych sklepach z biżuterią możemy znaleźć różne wisiorki, naszyjniki czy nawet pierścionki z wyrytymi runami.

źródło: Wikipedia