Łabędź

Od dawnych czasów łabędź był określeniem na wielkich poetów. Jest on najcięższym ptakiem, który ma zdolność do aktywnego latania, porusza się również z wdziękiem po wodzie. Charakterystyczny jest obraz płynącego łabędzia, który wygina szyję w łuk, a skrzydła unosi w górę, przypominając w ten sposób pełen gracji statek. Łabędź jest reprezentantem piękna i wdzięku, jest kojarzony z muzyką, poezją i miłością. Często występuje również jako symbol przemijania, a także za totem nieustającej zmiany, podobnie jak symboliczna moc wody. W Irlandii, bardowie nosili płaszcze z łabędzich piór.

Należy również do jednych z najstarszych przedstawicieli zwierząt mocy. Ukazuje piękno i łaskę, przypominając, że pochodzą one z natury. Wspomina również, że można zobaczyć dużo więcej, gdy człowiek zaufa swojej intuicji i świadomości, a nie temu, co widać poprzez oczy. Symbolizuje przebudzenie wewnętrznej mocy, niewinności i zaangażowania, wspiera poczucie własnej wartości i zrozumienie swojego ciała. Jest również jednym z symbolów prawdziwej miłości, przedstawiany jest wtedy najczęściej ze swoją drugą połówką, z którą łączy się na całe życie. Dlatego był także utożsamiany z wiernością małżeńską. Był także symbolem dwupłciowości ze względu na połączenie wiotkiej i długiej, „kobiecej” szyi oraz „męskiego” ciała.

Jednak łabędź ma również negatywne znaczenie. Symbolizuje obłudnika, co wynikało z przekonań ludzi żyjących w średniowieczu. Mięso łabędzia pod białymi piórami jest czarne, a czerń była kojarzona z negatywnymi cechami. Był również symbolem ludzi zarozumiałych i pysznych ze względu na wysokie noszenie się szyi łabędzia.

Łabędź w kulturze, mitologii, tradycji

W mitologii greckiej, dusza boga poezji i muzyki Apollo wchodzi w łabędzia, są to również ptaki, które były obecne przy jego narodzinach i ciągnęły jego rydwan. Jest również związany z Afrodytą — boginią miłości, będąc jej symbolem, również jej rydwan był ciągnięty przez łabędzie.

W mitologii rzymskiej łabędź został poświęcony bogini miłości Wenus.

We wierzeniach hinduskich łabędź reprezentuje umysł. Wraz z gęsią tworzą symbol doskonałej jedności, symbolizują również wdech i wydech.

W mitologii celtyckiej, łabędź powiązany jest z muzyką, miłością oraz leczniczym działaniem słońca i wody.

We wierzeniach chrześcijańskich, łabędź o białych piórach symbolizuje czystość Matki Bożej, a jego śpiew łączony jest z Męką Pańską i śmiercią Chrystusa na krzyżu.

Określenie „łabędzi śpiew” najczęściej jest przepisywany ostatniemu dziełu lub występowi autora albo dziełu kończącemu pewien okres.

Przy patrzeniu w gwiazdy, często można ujrzeć gwiazdozbiór Łabędzia. Jest on związany z prawdopodobnym byciem jednym spośród mitycznych ptaków stymfalijskich, dlatego gwiazdozbiór Łabędzia, a także Orła i Lutni (często na mapach pojawia się również nazwa gwiazdozbiór Sępa) leży blisko gwiazdozbiorów Strzały i Herkulesa. Często jest również powiązany z jednym ze wcieleń Zeusa, który pod postacią łabędzia uwiódł Ledę.

W wielu kulturach łabędzie są kojarzone z kobietami ze względu na ich czystość i niewinność, są uważane również za ucieleśnienie piękna i wdzięku.

Łabędź występuje również w europejskich baśniach. Najczęściej w tę postać byli przemieniani ludzie na skutek rzuconego na nich złego czaru. Bohater opery Lohengrin — Gotfryd, został przemieniony w postać białego ptaka, podobnie jak Odetta i jej towarzysze w balecie „Jezioro Łabędzie”. Również taki sam los spotkał bohaterów baśni Andersena „Dzikie Łabędzie”. Biały ptak jest również głównym bohaterem baśni „Brzydkie kaczątko”.