Święta Bożego Narodzenia łączą się z wieloma tradycjami, zarówno religijnymi, jak i świeckimi, dzięki którym możemy poczuć magię świąt na wiele dni przed ich faktycznym nadejściem. Zakorzenione w naszej kulturze tradycje obarczone są wieloma symbolami i odniesieniami do Biblii. Przedstawiamy najpopularniejsze adwentowe symbole i tłumaczymy, co oznaczają.
Historia i pochodzenie adwentu
Adwent to czas oczekiwania na wtórne nadejście Jezusa Chrystusa, a także upamiętnienie jego pierwszego wcielenia, z powodu którego dziś obchodzi się święta Bożego Narodzenia. Adwent jest jednocześnie rozpoczęciem roku liturgicznego. Kolorem adwentu jest fiolet. Od początku adwentu do 16 grudnia oczekuje się na powtórne nadejście Jezusa, natomiast od 16 do 24 grudnia jest czas na bezpośrednie przygotowywanie się do Bożego Narodzenia.
Adwent istnieje właściwie tak długo, jak istnieje tradycja obchodzenia świąt Bożego Narodzenia. Synod z 380 roku zalecał wiernym codzienną modlitwę o charakterze pokutnym od 17 grudnia do 6 stycznia. Ascetyzm adwentowy był popularny w liturgii hiszpańskiej i galicyjskiej. Rzym dopiero w VI wieku wprowadził adwent jako radosne oczekiwanie na nadejście Jezusa. Papież Grzegorz Wielki zarządził czterotygodniowy, ujednolicony adwent a poprzez połączenie tradycji galicyjskich i rzymskich powstała dzisiejsza oprawa liturgiczna. Z ascetycznych elementów został jedynie kolor fioletowy.
Warto pamiętać, że nie tylko Kościół Katolicki obchodzi adwent, ale także Kościół Ewangelicki praktykuje tę tradycję. Symbole adwentu w obu tych wspólnotach są podobne, a ich znaczenia się przenikają.
Wieniec adwentowy
Wieniec stworzony ze szlachetnych gatunków drzew iglastych, w którym widnieją cztery świece to symbol jedności rodziny, która przygotowuje się do świąt Bożego Narodzenia. W pierwszą niedzielę adwentową podczas wspólnej modlitwy odpalana jest jedna świeca, a w każdym kolejnym dołączają do niej następne. Na koniec adwentu palą się wszystkie cztery. W domu świece odpala się także do wspólnego posiłku lub po prostu przy wspólnym spotkaniu. Wieńce adwentowe są również częścią obrządków adwentowych w kościołach. Świece mogą być w kolorach adwentu, czyli I, II i IV fioletowa a III różowa. Zieleń (zobacz: kolor zielony) wieńca to życie, kształt okręgu- nieskończoność Boga, który nie ma początku ani końca, a światło świec to nadzieja.
Każda z 4 świec niesie za sobą inną wartość, o którą modlą się czekający na święta:
- I świeca to świeca pokoju (zobacz: symbole pokoju), symbolizuje przebaczenie Boga wobec grzechu popełnionego przez Adama i Ewę.
- II świeca to symbol wiary – wiary Narodu Wybranego w dar Ziemi Obiecanej.
- III świeca – miłość. Upamiętnia przymierze króla Dawida z Bogiem.
- IV świeca to nadzieja. Symbolizuje nauki proroków o przybyciu na świat Mesjasza.
Kalendarz adwentowy
Przykładowy kalendarz adwentowy
Kalendarz adwentowy jest sposobem rodzin na odliczanie czasu od początku adwentu (dzisiaj najczęściej od 1 grudnia) do wigilii Bożego Narodzenia. Symbolizuje radosne oczekiwanie na przyjście na świat Mesjasza i pozwala dobrze się do niego przygotować. Zwyczaj ten jest zaczerpnięty od XIX wiecznych luteran. Wypełnieniem kalendarza adwentowego mogą być ilustracje związane z adwentem, fragmenty Biblii, ozdoby choinkowe czy słodycze.
Lampion adwentowy
Lampion na planie czworoboku z biblijnymi witrażami kojarzy się głównie z uczestnikami rorat. Przez pierwszą część mszy rozjaśnia wnętrze pogrążonego w ciemności kościoła, symbolicznie wskazując Jezusowi drogę do serc wierzących. Jednakże lampion roratni to odwołanie do przypowieści z ewangelii św. Mateusza, w której jest mowa o roztropnych pannach czekających na Oblubieńca rozświetlających drogę lampionami.
Świeca roratnia
Roratka stanowi dodatkową świecę, którą zapala się podczas adwentu. Symbolizuje Matkę Boską. Jest biała bądź żółta przewiązana białą lub niebieską wstążką oznaczającą niepokalane poczęcie Maryi. Mówi o światłości, jaką jest Jezus, a jaką Maryja niesie światu.
Świeca to także symbol chrześcijanina. Wosk oznacza ciało, knot duszę a płomień Ducha Świętego, którego wierzący w sobie nosi.
Wędrująca figura Matki Bożej
Zwyczaj istniejący w wielu parafiach, choć przyszedł do nas z Niemiec. Polega na przyjmowaniu figurki Maryi na jeden dzień do domu. Zwykle dostaje ją dziecko wylosowane przez księdza w czasie rorat. Jest to forma gratyfikacji dzieci za uczestnictwo w roratach i czynne dzielenie się swoimi dobrymi uczynkami ze światem (dziecko losuje się na podstawie karteczki z dobrymi uczynkami, składanymi w koszyku w kościele).
Po przyniesieniu figurki do domu cała rodzina powinna oddać się domowej liturgii, śpiewaniu religijnych pieśni i oprawianiu różańca.
super