Igrzyska olimpijskie to najstarsza i największa impreza sportowa, o wielu tradycjach. Nie brak wśród nich takich, których korzenie sięgają czasów starożytnych. Podczas igrzysk olimpijskich swoje umiejętności mogą zaprezentować sportowcy z całego świata w 50 różnych dziedzinach / dyscyplinach. Igrzyska odbywają się w duchu szlachetnej rywalizacji, bardzo mocno podkreślając braterskość i wzajemne wsparcie wszystkich narodów biorących w nich udział. Igrzyska olimpijskie dzielą się na letnie i zimowe, a każde z nich odbywają się co 4 lata, w odstępie dwóch lat od siebie.
Igrzyska Olimpijskie – jak powstawały?
Aby dobrze zrozumieć obecne symbole olimpijskie, warto mieć pogląd na samą historię Igrzysk. W starożytnej Grecji słowo olimpiada nie oznaczało samych igrzysk, a czteroletni okres pomiędzy nimi. Pierwsze Igrzyska Olimpijskie, o których nam obecnie wiadomo miały miejsce w Grecji w 776 p.n.e. Całe przedsięwzięcie trwało zaledwie pięć dni. Na czas Igrzysk na dwa miesiące zawieszano konflikty zbrojne. Przed rozpoczęciem zawodów uczestnicy składali przysięgę przed Zeusem, w której zapewniali, że ciężko ćwiczyli i nie dopuszczą się żadnego oszustwa. Wygrany zdobywał wielką sławę i był nagradzany laurem olimpijskim. Pierwszą konkurencją był dromos, czyli bieg na niecałe 200 m, w którym stawiano mocny akcent na prawidłową technikę biegu. Starożytne Igrzyska dotyczyły tylko mężczyzn, zarówno wśród uczestników, jak i widowni, ponieważ konkurencje odbywały się nago. Ostatnie starożytne Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 393 n.e.
Powrócono do nich dopiero w 1896 roku w ramach letnich zawodów i od początku nawiązywano mocno do starożytnych tradycji. Jednak zanim to nastąpiło, to w 1834 roku odbyły się Skandynawskie Igrzyska Olimpijskie a w 1859 roku greckie igrzyska gimnastyczne, które odbyły się aż 3 razy. W drugiej połowie XIX wieku fascynacja kulturą starożytną rosła, a Olimpia była poddana wykopaliskom archeologicznym. Z tego powodu dosyć szybko pojawiły się wzmianki o ponownym rozegraniu Igrzysk Olimpijskich. W 1894 roku powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski nadzorujący przebieg i organizację Igrzysk, a dwa lata później Igrzyska Olimpijskie odbyły się po raz pierwszy w erze nowożytnej w Atenach.
Flaga olimpijska – co oznaczają koła na fladze?
Koła na fladze olimpijskiej to jeden z najbardziej znanych symboli jedności. Mówią o tym, że ludzie na Ziemi są zarazem różnorodni, jak i są jednością. Każde koło olimpijskie oznacza inny kontynent:
- niebieski – Europę
- czarny – Afrykę
- czerwony – Amerykę
- żółty – Azję
- zielony – Australię
Wszystkie te kolory (zobacz: symbolika kolorów), łącznie z białym tłem, to także barwy występujące we flagach krajów biorących ówcześnie udział w Igrzyskach. Jako symbolikę kół na fladze olimpijskiej podaje się także pięć dyscyplin sportowych występujących na zawodach w czasach starożytnych. Koła olimpijskie to najbardziej znany i rozpoznawalny symbol igrzysk.
Hymn olimpijski
Hymn Olimpijski powstał dopiero w czasach nowożytnych, w 1896 roku. Słowa napisał Kostis Palamas, a muzykę Spiros Samarasa. Pieśń traktuje o zdrowym współzawodnictwie, więc jest aktualna podczas każdych zawodów. Potem na każde Igrzyska był przygotowywany odrębny hymn. Dopiero w 1958 roku przyjęto jeden oficjalny hymn Igrzysk Olimpijskich, którym był właśnie ten z 1896 roku. Pomimo iż oryginalny utwór był napisany w języku greckim, to jego słowa wielokrotnie tłumaczono, w zależności od kraju, w którym odbywały się igrzyska.
Ogień i znicz olimpijski
Giancarlo Peris z ogniem olimpijskim podczas ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Rzymie – 1960 roku. (źródło: wikipedia.org)
Ogień olimpijski jest wzniecany na wzgórzu Olimpii za pomocą promieni słonecznych. Stamtąd sztafeta olimpijska przekazuje pochodnię kolejnym biegaczom, a następnie ogień jest niesiony aż do miasta, w którym odbywają się zawody. Tam natomiast jest od niego odpalany znicz olimpijski podczas ceremonii otwarcia. Tradycja ognia olimpijskiego sięga roku 1928, a niesienia go przez sztafetę 1936. Zapalenie znicza oznacza otwarcie Igrzysk. Znicz traktuję się jako symbol olimpijskich ideałów. Z tego względu wielokrotnie zapalany był przez osoby symbolizujące coś ważnego w dziejach ludzkości, np. w 1964 zapalał go Yoshinori Sakai, który urodził się w dzień ataku nuklearnego na Hiroszimę.
Ceremonia otwarcia i zamknięcia
Podczas rozpoczęcia igrzysk ma miejsce prezentacja państwa- gospodarza i jego kultury dla wszystkich zgromadzonych, a następnie defilada państw biorących udział w Igrzyskach. Każde państwo wyznacza jednego sportowca, który będzie niósł swoją narodową flagę. Na stadion wchodzą przedstawiciele Grecji, za nimi alfabetycznie (wg języka urzędowego kraju) przedstawiciele pozostałych krajów. Jako ostatni wchodzą gospodarze Igrzysk.
Podczas ceremonii rozpoczęcia jest także składana przysięga olimpijska, którą wypowiadają trzej wybrani uczestnicy: jeden sportowiec, jeden sędzia i jeden trener. Następnie jest zapalany znicz i wypuszczane gołębie – symbolizujące pokój. Słowa przysięgi skupiają się głównie na fair play, więc cała ceremonia otwarcia jest niejako po prostu pochwałą olimpijskich ideałów, czyli braterstwa i zdrowej rywalizacji.
Ceremonia zamknięcia to widowisko artystyczne przygotowane przez gospodarzy oraz miasto, w którym odbędą się następne Igrzyska Olimpijskie. Wszystkie flagi są niesione razem, a uczestnicy nie są już podzieleni według krajów. Znicz jest gaszony, a flaga ściągana i przekazywana przedstawicielowi kolejnemu gospodarzowi.
Maskotki igrzysk
Wenlock i Mandeville-oficjalne maskotki Letnich Igrzysk 2012 w Londynie
Maskotki na Igrzyskach Olimpijskich pojawiły się w 1968 roku, kiedy popularność zdobywały maskotki pojawiające się na różnych wydarzeniach sportowych. Jednak olimpijskie maskotki zawsze miały wymiar kulturowy. Przypominały charakterystyczne zwierzę danego kraju albo postać związaną z jego kulturą. Pierwszą dużą maskotką była Misza, która popularyzowała igrzyska w Moskwie w 1980 roku, pojawiając się na wielu produktach handlowych. Z biegiem lat powstało całe olimpijskie zoo, a następnie maskotki przestały być po prostu zwierzęciem, a zaczęły być pokazywane podczas wykonywania różnych sportów olimpijskich. Maskotki mają zawsze imię nawiązujące do danego regionu.
Maskotki miały za zadanie przynosić szczęście (zobacz: symbole szczęścia) i sukces zawodnikom oraz rozładowywać napięcie towarzyszące rywalizacji. Obecnie maskotki olimpijskie to sposób na propagowanie wiedzy na temat Igrzysk Olimpijskich wśród dzieci i młodzieży.
ciekawe