Prawdopodobnie nie znajdziemy osoby, która korzystając z internetu, nigdy nie użyła emotikon. Emotikony znalazły stałe miejsce w cyfrowej komunikacji, znacznie ją przy tym usprawniając. Potrafią zastąpić w piśmie to, co normalnie pokazywałaby mowa ciała lub mimika twarzy. Niejednokrotnie emotikony potrafią być jedyną reakcją na jakąś wypowiedź. Większość telefonów posiada własną tablicę emotikon lub emoji i samodzielnie zmienia znaki klawiatury w obrazek. Skoro emotikony zajmują tak ważne miejsce w przestrzeni internetowej, to warto wiedzieć, skąd się wzięły i jakie jest ich znaczenie.
Czym są emotikony?
Emotikon to umowny znak graficzny, złożony głównie ze znaków interpunkcyjnych, dzięki którym możemy wyrażać swoje emocje w komunikacji internetowej i za pomocą SMS-ów. Większość emotikon, w tym najpopularniejszy smiley „:-)”, czyta się, obracając je o 90°, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Niektóre, zwłaszcza te zaczerpnięte z mangi i anime np. O.O, czyta się poziomo. Słowo emotikon powstało od angielskich słów emotion – emocja i icon – ikona. Dziś coraz częściej ciąg znaków oznaczających emotikony zastępuje się obrazkowymi emoji, przedstawiającymi również czynności czy przedmioty.
Historia emotikonek
Emotikony pojawiły się pierwszy raz w 1981 roku w magazynie satyrycznym Puck, gdzie znaki interpunkcyjne, mające przypominać ludzką mimikę, zostały przedstawione w perspektywie pionowej. Ten wzorzec nie przyjął się wśród szerszej publiczności i szybko o nim zapomniano. Emotikony, których używamy dzisiaj i bez których ciężko sobie wyobrazić obecną komunikację, pojawiły się rok później. Najpopularniejszy emotikon świata, czyli smiley, został wysłany 19 września 1982 o godzinie 11:43 przez profesora Scotta Fahlmana. Profesor uczył informatyki na Carnegie Mellon University, porozumiewając się przy tym ze studentami poprzez internetowy czat.
Emotikon pojawił się w odpowiedzi na plotkę o niebezpieczeństwie związanym z rozlaną rtęcią w uczelnianej windzie. Plotka natomiast pojawiła się w wyniku nieporozumienia na czacie. Jeden ze studentów wrzucił tę informację jako żart, w odpowiedzi na niedawny faktyczny wypadek na uniwersytecie. Większość zrozumiała sarkastyczny ton wypowiedzi, ale nie wszyscy. Ci, którzy wzięli informację za prawdziwą, rozprzestrzeniali ją jako ostrzeżenie wśród pozostałych.
Profesor Fahlman dostrzegł niebezpieczeństwo w szerzącej się dezinformacji – w przyszłości studenci mogliby nie uwierzyć w prawdziwe zagrożenie. Jego pomysłem było stosowanie uśmiechniętej emotikony w żartobliwych wiadomościach, a smutnych w tych, które należy brać na poważnie. Emotikony miały być tworzone za pomocą znaków topograficznych i czytane od lewej do prawej. Szybko jednak zaprzestano używania emotikon w pierwotnym znaczeniu, a zaczęto wykorzystywać je jako informacje sugerujące emocje towarzyszące rozmówcy.
Jakie jest znaczenie emotikon?
W dzisiejszym świecie, w którym z każdej strony jesteśmy poddawani bombardowaniu informacjami, emotikony nie tylko usprawniają, ale często także zastępują komunikację. Przede wszystkim jednak dodają ludzki czynnik tam, gdzie inaczej widzielibyśmy słowa. W krótkich wiadomościach tekstowych nie ma miejsca na szczegółowe rozpisywanie się na temat swoich uczuć czy emocji towarzyszących danej sprawie. Emotikony pozwalają w szybki sposób zakomunikować, czy informacje jest żartobliwa, czy rozmówca jest smutny, wesoły a może przestraszony. Dzięki emotikonom możemy nadawać wiadomościom właściwy wydźwięk i ułatwiać rozmówcy ich interpretację.
Dzisiejsze społeczeństwo jest tak mocno zorientowane na emotikony, że nawet ich brak może coś sygnalizować np. to, że osoba po drugiej stronie jest obrażona lub nie w humorze. Ludzie stosujący emotikony uchodzą za bardziej swobodnych i przyjaźnie nastawionych do innych. Ich posty zbierają więcej polubień i są szybciej zauważalne niż posty niezawierające emotikon.
Emotikony jednak nie wszędzie znaczą to samo, wiele z nich, zwłaszcza tych mniej popularnych, jest różnie odczytywana w zależności od kręgu kulturowego rozmówcy. Warto o tym pamiętać, nawiązując internetowe znajomości z mieszkańcami dalekich zakątków świata.
Emotikony i emoji – czym się różnią?
Mimo że emotikony i emoji są używane w tych samych celach, to nie są dokładnie tym samym! Co więcej, nawet ich nazwy nie są ze sobą powiązane. Emotikona to znak złożony jedynie ze znaków na klawiaturze, mający oddawać przede wszystkim uczucia i reakcje osoby piszącej wiadomość, natomiast emoji to po japońsku piktogram. Emoji to znaki służące rozbudowaniu wiadomości, przedstawiające nie tylko emocje, ale także zwierzęta, miejsca, pogodę czy posiłki. Emoji powstało kilkanaście lat po tym, jak do użycia weszły emotikony.
Emoji zyskały tak duże uznanie wśród osób używających cyfrowej komunikacji, że doczekały się nawet własnego filmu animowanego Emotki z 2017 roku oraz Światowego Dnia Emoji, obchodzonego 17 lipca.
Czy i gdzie warto używać emotikon i emoji?
Emotikony są przeznaczone do komunikacji nieformalnej. Dobrze więc są widziane na forach internetowych, w komentarzach czy prywatnych wiadomościach do bliskich. Pomiędzy młodymi osobami są standardem komunikacji i są dobrze rozumiane, nawet w sytuacjach, kiedy rozmawiają ze sobą dwie obce osoby. Emotikon warto używać zwłaszcza w wiadomościach utrzymanych w ironicznym tonie, które bez piktogramu mogłyby zostać opacznie zrozumiane. Emotikony działają na mózg internautów jak prawdziwy uśmiech od innych, a ten, jak wiadomo, potrafi poprawić nastrój.
Emotikony, tak samo jak emoji nadają wiadomości emocjonalnego wydźwięku, wzbogacają wymianę informacji tak, jakby to zrobiła mimika twarzy w rozmowie na żywo. Jednocześnie potrafią też znacznie ukrócić wiadomość, co jest dzisiaj mile widziane. Emotikony sprawdzają się także tam, gdzie nie mamy konkretnej odpowiedzi, ale nie chcemy zostawiać rozmówcy tylko z komunikatem „odczytano”, na który rzesza internautów ma wręcz alergię.
Warto ich używać także w celach marketingowych- firmy chętnie stosujące emotikony uchodzą za kontaktowe i bardziej autentyczne.
Używanie emotikon w oficjalnej korespondencji nie jest natomiast mile widziane, zwłaszcza w dużej ilości. E-mail do profesorów czy pracodawców nie powinien zawierać tego typu znaków. Na emotikony warto także zwracać szczególną uwagę w rozmowach z osobami starszymi, które mogą ich nie rozumieć. Przed wysłaniem wiadomości nasyconej emotikonami babci czy dziadkowi, upewnijmy się, że dobrze znają znaczenie emotek i że używany przez nich telefon komórkowy odczytuje poprawnie emoji.
Lista podstawowych emoticon i emoji
Emoticon | Emoji | Znaczenie |
: ) | 🙂 | Buźka / Radosna buźka. |
: D | 😃 | Śmiech |
: ( | 🙁 | Smutek |
:’ ( | 😢 | Płacz |
:’) | 😂 | Łzy szczęścia |
: O | 😮 | Zaskoczenie |
: * | 😗 | Pocałunek |
; ) | 😉 | Mrugnięcie |
: P | 😛 | Wystający język |
: | | 😐 | Twarz bez wyrazu / kamienna mina |